Bị tê mặt là dấu hiệu của những bệnh gì, cách chữa trị

Chào bác sĩ, tôi năm nay 60 tuổi, gần đây thường bị tê nửa mặt bên phải, da mặt tê rân rân và cảm thấy nửa mặt đó thường nặng hơn bình thường. Tôi đang rất lo lắng không biết mình đang mắc phải bệnh gì. Mong bác sĩ cho tôi lời khuyên.

Trả lời:

Chào bác, cảm ơn bác đã quan tâm và gửi câu hỏi về cho chúng tôi. Về câu hỏi của bác, chúng tôi chưa đủ các thông tin để có thể kết luận bác đang mắc bệnh gì. Tuy nhiên với triệu chứng tê mặt, chúng tôi có thể cung cấp đến bác một số thông tin hữu ích sau:

1. Tê mặt là gì

2. Biểu hiện của tê mặt

3. Nguyên nhân dẫn đến tê mặt

• Yếu tố nguy cơ gây tê mặt

4. Khi nào nên đi khám bác sĩ?

===

Tham vấn thông tin, tư vấn và hẹn khám bệnh:

✍ Bác sĩ Nguyễn Tường Vũ

✍ Bác sĩ Lê Thành Nhân

===

1. Tê mặt là gì?

Tê mặt (có tên tiếng Anh là Facial Paralysis) là tình trạng mặt mất khả năng biểu đạt cảm xúc do tổn tương thần kinh. Cơ mặt có thể rủ xuống hoặc yếu đi, ở một hay cả hai bên mặt. Các nguyên nhân thường là:

• Tình trạng nhiễm trùng hay viêm dây thần kinh mặt
• Chấn thương vùng đầu
• Khối u ở đầu hay cổ
• Đột quỵ

Tê mặt có thể diễn ra bất chợt (như bệnh liệt dây thần kinh mặt ngoại biên, Bell’s Pasly) hay diễn ra sao nhiều tháng (như có khối u ở mặt và cổ). Dựa vào từng nguyên nhân, tình trạng này có thể kéo dài trong thời gian ngắn hoặc lâu hơn.

2. Biểu hiện của triệu chứng tê mặt

Liệt dây thần kinh mặt ngoại biên (Bell’s Palsy)

Đa số chuẩn đoán tê mặt thường do liệt dây thần kinh mặt ngoại biên. Triệu chứng của liệt dây thần kinh mặt ngoại biên bao gồm:

• Tê một bên mặt (tê cả hai bên thường hiếm gặp hơn)
• Mất khả năng nháy mắt ở bên bị ảnh hưởng
• Khó chảy nước mắt hơn
• Miệng xệ ở bên mặt bị ảnh hưởng
• Nói lắp
• Chảy nước miếng
• Đau ở sau hay trong tai
• Ù tai ở bên bị ảnh hưởng
• Gặp khó khăn khi ăn uống

Đột quỵ

Bệnh nhân trải qua đột quỵ thường có các triệu chứng tương tự như liệt dây thần kinh mặt ngoại biên. Tuy vậy, đột quỵ thường kèm theo một số triệu chứng đặc trưng. Các triệu chứng này có thể kể đến:

• Mất tỉnh táo
• Hồi hộp
• Hoa mắt chóng mặt
• Co giật
• Mất nhận thức
• Thay đổi thị lực
• Yếu liệt tay chân ở một bên 

Bệnh nhân đột quỵ vẫn có thể nháy mắt và nghiêng đầu về một bên bị ảnh hưởng. Đây là dấu hiệu phân biệt giữa đột quỵ và liệt dây thần kinh mặt ngoại biên. Tuy nhiên đôi lúc rất khó phân biệt giữa hai nguyên nhân này. Cho nên khi có dấu hiệu tê mặt, hãy đến bác sĩ càng sớm càng tốt. Các bác sĩ sẽ có cách điều trị phù hợp dành cho bác. 

3. Nguyên nhân gây ra tê mặt

Liệt dây thần kinh mặt ngoại biên (Bell’s palsy)

Là tình trạng viêm dây thần kinh mặt, là nguyên nhân chủ yếu làm xệ một bên cơ mặt ở bệnh nhân.

Nguyên nhân chính xác của tình trạng liệt dây thần kinh mặt ngoại biên hiện nay chưa được xác định rõ, nhưng có thể có liên quan đến tình trạng nhiễm trùng do virus. Và thường việc phục hồi cơ mặt có thể khả thi trong vòng 6 tháng.

Liệt mặt Bell là một trong những nguyên nhân gây ra tê mặt

Đột quỵ

Nguyên nhân trầm trọng hơn gây ra tê mặt là đột quỵ. Bệnh nhân bị đột qụy có tình trạng tê mặt khi thần kinh mặt ở não điều khiển các cơ bị tổn thương. Tùy vào loại đột qụy nào, tổn thương tế bào não có thể do tình trạng thiếu oxy hay tăng áp lực lên tế bào do xuất huyết não. Tế bào não có thể chết trong vài phút tùy theo từng trường hợp.

Đột quỵ khiến bạn có nguy cơ cao bị tê mặt

Nguyên nhân khác

Một số nguyên nhân gây tê mặt có thể kể đến:

• Vỡ xương sọ hay chấn thương mặt
• Khối u ở mặt hay ở cổ
• Viêm tai giữa hay các tưởng thương rác
• Bệnh Lyme, gây ra do tình trạng nhiễm trùng do con tích cắn
• Hội chứng Ramsay-Hunt, tình trạng phản ứng với nhiễm trùng do virus làm tổn thương dây thần kinh mặt
• Bệnh tự miễn như bệnh viêm đa khớp, ảnh hưởng lên não và cột sống và hội chứng Guillain-Barre, gây ảnh hưởng lên hệ thần kinh

Trẻ sơ sinh lúc mới lọt lòng có thể có tình trạng tê mặt tạm thời. Tuy vậy, 90% trẻ phục hồi nhanh chóng mà không cần điều trị. Hoặc có thể trẻ bị tê mặt do các bệnh đi truyền như hội chứng Mobius hay Melkerson-Rosenthal.

Yếu tố nguy cơ bị tê mặt

Sau đây là một số yếu tố nguy cơ có thể gây tê mặt:

• Tiền sử gia đình
• Bệnh tiểu đường
• Suy giảm miễn dịch
• Bệnh nhiễm trùng
• Hóa trị
• Mang thai
• Dùng một số loại thuốc
• Hút thuốc lá
• Cao huyết áp

4. Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Hãy đến bác sĩ ngay khi bác có tình trạng yếu hay liệt ở phần mặt. Và gọi cấp cứu ngay khi người bệnh có thêm các triệu chứng như đau đầu, co giật hay mất thị lực.

Với những thông tin mà chúng tôi chia sẻ, hy vọng sẽ hữu ích cho bác. Tuy nhiên, để biết chính xác về tình hình hiện tại cũng như bác đang bị bệnh gì, bác cần tìm đến bác sĩ để được chẩn đoán và có phương án chữa trị kịp thời. Bác có thể đặt khám các bác sĩ chuyên khoa giỏi theo số điện thoại: 1900 1246.