Viêm màng não

Viêm màng não là tình trạng nhiễm trùng của màng não. Viêm màng não là một căn bệnh nguy hiểm, dẫn đến những hậu quả nặng nề không chỉ cho trẻ em mà còn cho cả người lớn.

1. Viêm màng não là gì
2. Triệu chứng của bệnh viêm màng não
3. Nguyên nhân và phân loại viêm màng não
4. Diễn tiến của bệnh viêm màng não
5. Tiên lượng và di chứng viêm màng não
6. Phòng bệnh viêm màng não

Bệnh thường gặp ở trẻ em hơn người lớn và có thể gây tử vong nhanh chóng nếu không được điều trị kịp thời. Có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh và triệu chứng của bệnh cũng rất đa dạng. Bởi vậy, nhận biết sớm những dấu hiệu của viêm màng não là vô cùng quan trọng và cần thiết. Liên hệ đến phòng khám của bác sĩ tư vấn điều trị theo số 1900 1246

1. Bệnh viêm màng não là gì?

Màng não là một tổ chức mô liên kết bao bọc não và tủy sống, được chia làm 3 màng đó là: màng cứng, màng nhện và màng mềm. Màng não làm nhiệm vụ bảo vệ bao bọc xung quanh não và cả tủy sống. Khi nói viêm màng não có nghĩa là viêm 3 màng, nhưng chủ yếu là viêm màng nhện và màng mềm.

2. Các dấu hiệu, biểu hiện và triệu chứng của bệnh viêm màng não

Các triệu chứng hay gặp của bệnh viêm màng não như:

• Sốt đột ngột: Đây là một triệu chứng không đặc hiệu, là triệu chứng chung của nhiều bệnh khác. Tuy nhiên, khi trẻ bị viêm màng não thường xuất hiện sốt đột ngột và cùng với đó, trẻ sẽ bắt đầu run rẩy và cảm thấy lạnh trong khi nhiệt độ cơ thể tăng lên nhanh.
• Đau đầu nặng.
• Mắt nhìn nhòe.
• Đau bụng, buồn nôn và nôn.
• Phát ban, nổi mề đay trên da.

Các dấu hiệu của hội chứng màng não như:

• Nhạy cảm với ánh sáng: Sở dĩ như vậy là do khi bị viêm màng não, ánh sáng mạnh sẻ khiến cho trẻ bị chảy nước mắt, buồn nôn và những cơn nhức đầu trở nên nặng hơn. 
• Cứng cổ: Trẻ bị mắc viêm màng não có thể được nhận biết qua tư thế: nằm nghiêng về một bên, đầu ngả ra sau và chân co lại. Trẻ dù rất cố gắng cũng không thể kéo được thẳng đầu về phía trước.
• Không thể duỗi thẳng chân

Các dấu hiệu dấu hiệu quan trọng gợi ý viêm màng não:

• Co giật: có thể ở tay, chân, mắt, miệng hoặc toàn thân. Một số trẻ co giật đơn thuần do sốt cao hoặc có một số trẻ do rối loạn điện giải, nhưng cũng cần phải theo dõi xem trẻ có bị viêm màng não không.
• Rối loạn ý thức: lúc đầu trẻ trong tình trạng dễ bị kích động, sau đó có thể ngủ li bì, lờ đờ, hôn mê.
• Trẻ thường kêu đau đầu, nôn hoặc có biểu hiện liệt mặt, liệt hoặc giảm vận động ở chân, tay hoặc nửa người.

===

Tham vấn thông tin, tư vấn và hẹn khám bệnh:

✍ Bác sĩ Nguyễn Tường Vũ

✍ Bác sĩ Lê Thành Nhân

===

3. Nguyên nhân gây ra tình trạng viêm màng não và cách phân loại

Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh như: nhiễm trùng (nặng nề nhất), virus, nấm, phản ứng phụ của thuốc, các chất độc hại từ môi trường xâm nhập vào cơ thể. Tuy nhiên, đa số các trường hợp bị viêm màng não là do vi trùng hay siêu vi trùng từ vùng mũi họng xâm nhập vào màng não và gây viêm màng não.

Bệnh lây qua đường hô hấp nên rất dễ lây lan, thường xảy ra với trẻ nhỏ vào mùa nắng nóng hay lúc chuyển mùa vì có nhiều trẻ mắc bệnh đường hô hấp và là thời điểm thuận lợi để một số vi trùng và siêu vi trùng xâm nhập vào hệ thống thần kinh trung ương gây viêm màng não.

Ðể xác định chẩn đoán cũng như chẩn đoán nguyên nhân thường phải dựa vào xét nghiệm dịch não tủy là chính.Ta thường phân loại viêm màng não thành 2 dạng: viêm màng não mủ và viêm màng não nước trong.

4. Diễn tiến của bệnh viêm màng não

Triệu chứng ban đầu của viêm màng não thường là trẻ sẽ sốt li bì, có sổ mũi, ho…

Sau đó trẻ có thể bú kém hoặc bỏ bú, quấy khóc, nôn. Trẻ dưới 12 tháng tuổi còn có thể xuất hiện thóp phồng. Một số trẻ có thể có kèm tiêu chảy.

Bệnh tiến triển rất nhanh, sau 1 - 2 ngày, nếu không điều trị, người bệnh sẽ xuất hiện tình trạng hôn mê, co giật.

Nguy hiểm là có trường hợp người bệnh đã mang vi trùng gây bệnh mà không có dấu hiệu, triệu chứng của bệnh. Do đó, rất dễ phát tán lây lan ra cộng đồng. Bởi vậy, khi thấy trẻ có một vài triệu chứng như sốt, đau đầu, nôn vọt nên khẩn trương đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất.

5. Tiên lượng và di chứng của bệnh viêm màng não

Tiên lượng tùy thuộc rất nhiều yếu tố như:

• Cơ địa (rối loạn miễn dịch và bệnh đi kèm)
• Tuổi (trẻ em và người già bệnh có thể diễn biến xấu hơn)
• Loại vi trùng gây bệnh
• Có hôn mê không
• Điều trị có sớm không

Ở giai đoạn nặng, bệnh thường để lại các di chứng rất nặng nề như điếc, viêm dây thần kinh thị giác, tăng áp lực nội sọ, động kinh, liệt, rối loạn tâm thần, trí tuệ sa sút, mất khả năng học tập, khó khăn khi vận động hay thậm chí có thể có biến chứng áp xe não, và khi đó rất dễ dẫn tới tử vong.

6. Cách phòng chống bệnh viêm màng não

Để phòng bệnh viêm màng não cho trẻ, Bộ Y tế khuyến cáo người dân:

- Thực hiện tốt vệ sinh cá nhân: thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, súc miệng, họng bằng các dung dịch sát khuẩn mũi họng thông thường.

- Thực hiện tốt vệ sinh nơi ở, thông thoáng nơi ở, nơi làm việc.

- Chủ động tiêm phòng vaccine phòng bệnh cho trẻ tại các cơ sở tiêm chủng dịch vụ.

- Khi có biểu hiện sốt cao, đau đầu, buồn nôn và nôn, cổ cứng, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

Tóm lại, viêm màng não là một bệnh nguy hiểm. Vì thế, nếu phát hiện ra bất kỳ triệu chứng nào trong số những triệu chứng kể trên, người bệnh cần được chuyển tới bệnh viện hay cơ sở y tế gần nhất ngay lập tức. Ngoài ra, trong lúc chờ bác sĩ tới, hãy để bệnh nhân nghỉ ngơi ở nơi yên tĩnh và có ánh đèn mờ, tránh các yếu tố kích thích.